උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේවමෑණියන් වහන්සේ

(මෙම ලිපිය විකිපීඩියා විශ්වකෝෂයේ සඳහන් තොරතුරු අනුව සිංහලයට පරිවර්තනය කල ලිපියකි. වැරදි ඇති තනි පෙන්වා දෙන ලෙස ගෞරවයෙන් ඉල්ලා සිටිමි.)

උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ සිංහල විශ්වාසයන්ට අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ උතුම් දේව මෑණියන් වහන්සේ නමකි. උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ බෞද්ධ සහ හින්දු බැතිමතුන්ගේ නොමද ගෞරවයට සහ වන්දනයට පාත්‍ර වේ. උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ සරුභාවයට සහ යහපත් සෞඛ්‍යයට අධිපති දෙවියන් වහන්සේ ලෙස සැලකෙයි. විශේෂයන්ම මසුරිකා, පැපොල හෙවත් “දෙවියන්ගේ ලෙඩේ” නමෙන් හැඳින්වෙන රෝගයෙන් ආරක්ෂා කරන බව දැඩි විශ්වාසයයි. පුරාණ සිංහල ප්‍රවාදයන්ට අනුව පාන්ඩ්‍ය රාජ්‍යයේ අධර්මිෂ්ඨ ඇස් තුනක් සහිත පාලකයෙකුට එරෙහිව බෝධිසත්ව පත්තිනි, කන්නගි ලෙසින් ඉපද සිටියෝය. උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ ඉපද ඇත්තේ සක්‍ර දේවේන්ද්‍රයන් විදි හීයකින් කැපී වැටුණු අඹ එලයකින් බව විශ්වාස කෙරේ.

උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ කන්නගීගේ දෙවත්වාරෝපනයයි. ක්‍රි.පූ. 2 වන සියවසයෙන් පසුව ලියැවුණු දමිල වීරකාව්‍යයක් වූ ඉලන්ගෝ අදිගල් හි උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ ප්‍රමුඛ චරිතයයි. කෙටි කලකින් පසු එය ශ්‍රී ලංකාවටද හඳුන්වාදුන් අතර ශ්‍රී ලාංකිකයන් මුලින් නිමග්න කරගෙන ඇත්තේ “කිරි අම්මා” ලෙසිනි. ඉතිහාසඥයින් සඳහන් කරන ආකාරයට ක්‍රි.පූ. 113- 135 කාලයේ රට පාලනය කල I වන ගජබාහු රජුගේ කාලයේ උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේ හඳුන්වාදුන් බවයි. සිලපතිකාරම් හි දැක්වෙන පරිදි ගජබාහු රජුගේ අභිෂේකය උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේවස්ථානය අභියසදී චෝර රජෙකු වූ සෙන්ගුත්තුවන් රජුගෙන් සිදු වූ බවයි.

උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි මෑණියන් හට පහත සඳහන් සශ්‍රීක චාරිත්‍ර විධි අනුව උතුම් ගෞරවය පුද කරයි.

• ·         ගම්මඩුව (ගම්හි පුනුරුප්පත්තිය)
• ·         අංකෙලිය - උඩුපිල සහ යටිපිල ලෙස කණ්ඩායම් දෙකකට බෙදී කරන ක්‍රීඩාවකි
• ·         පොරකෙලිය - පිල් දෙකක් බෙදී පොල් ගෙඩි වලින් අනෙක් පිලට දමා ගැසීම කරනු ලබයි.

සිංහල ජනයාගේ විශ්වාසය අනුව පැපොල සහ සරම්ප වැනි රෝග දෙවියන් විසින් ලබා දෙන දඬුවම් ලෙසින් සලකයි. සමහර අවස්ථා වලදී උතුම් පත්තිනි දේව මෑණියන්ට පුද පූජා පවත්වා සුවය ප්‍රර්ථනා කරයි. පවුලේ අයෙකුට මෙම රෝගය පැතිරුණු විටකදී උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් උදෙසා කිරි අම්මා දානයන් දීම සිදු කෙරේ.

උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේගේ ප්‍රධාන දේවස්ථාන ශ්‍රී ලංකාව තුල ව්‍යාප්තව ඇත. ඒවා පහටහ අයුරින් වේ.

• ·         උදම්මිට - කොළවත්ත පත්තිනි මහා දේවාලය (නිට්ටඹුව සිට වේයන්ගොඩ දක්වා ඇති ප්‍රධාන මාර්ගයේ)
• ·         මඩුල්ල - පුරාණ පත්තිනි මහා දේවාලය - රධිගේ වෙල, මඩුල්ල, උඩුපුස්සැල්ලාව (නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කයේ වලපනේට ආසන්නව)
• ·         දැදිගම
• ·         කඩුවෙල - පුරාණ රන්කඩු පත්තිනි මහා දේවාලය
• ·         මාදුව පත්තිනි දේවාලය - වාර්ෂිකව ජුලි-අගෝස්තු කාලයේ මෙම දේවාලයේ උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් උදෙසා උත්සව පැවැත්වේ.
• ·         මහනුවර - උතුම් ශ්‍රී දළඳා මාලිගා පරිශ්‍රයට ආසන්නව නාථ දේවාලයට බටහිර දෙසින් පත්තිනි දේවාලය පිහිට ඇත.
• ·         මුලතිවු - මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම පත්තිනි දේවාලය ලෙසින් සැලකේ. නුමුත් වර්තමානයේ එහි කිසිදු නටබුනක් දක්නට නොමැත.
• ·         මැදගොඩ (සීතාවක)
• ·         නවගමුව දේවාලය - නවගමුව දේවාලය I වන රාජසිංහ (ක්‍රි.ව. 1581-1593) රජු විසින් කරවූ බව කියවේ. මෙම නවගමුව දේවාලය කොළඹ සිට අවිස්සල්වෙල්ලට ගමන් කරන ලෝලෙවල් මාර්ගය ආසන්නයේ පිහිටා ඇත. නවගමුව දේවාලය උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් වහන්සේට පුද පුජා පවත්වන ප්‍රමුඛ දේවාලයකි.
• ·         පානම - අරුගම්බේ සිට  කිලෝමීටර 15 ක් පමණ දකුණු දෙසින් පිහිටා ඇත. මෙම පුද බිම අන්කෙලිය පුජවිධිය පවත්වන ඉතා අල්ප ස්ථාන වලින් එකකි.
• ·         රත්නපුර - රත්නපුරයේ ශ්‍රී සමන් දේවාලය ආසන්නයේ ශ්‍රී පත්තිනි දේවාලය පිහිටා ඇත.
• ·         සීනිගම (හික්කඩුව) - මෙහි මුලින් උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් උදෙසා පුද පුජා පැවැත්වූ අතර දැන් ප්‍රධාන ලෙසම උතුම් ශ්‍රී දෙවොල් දෙවියන් හට පුද පුජා පවත්නා සහ උතුම් ශ්‍රී දෙවොල් දෙවියන් වන්දනා මාන කරන පුද බිමකි.      
• ·         විල්බාව (කුරුණෑගල)
• ·         කබුළුමුල්ල - උතුම්  ශ්‍රී පත්තිනි දේව මෑණියන් උදෙසා ඇති දේවාල වලින් ශ්‍රේෂ්ඨ “පත්තිනි සළඹ” දක්නට ඇති ප්‍රධාන දේවාල සතරෙන් මෙය එක් දේවාලයකි. මෙම දේවාලය I වන රාජසිංහ රජු විසින් ක්‍රි.ව. 1582 දී කරවූ බව කියවේ. මෙම උතුම් දේවාලයට කොළඹ - හැටන් මාර්ගයේ අවිස්සාවේල්ලේ සිට හැටන් දෙසට කිලෝමීටර  15 ක් පමණ ගමන් කරන විට ලඟා විය හැක.     

පහත සඳහන් බ්ලොග් ලිපිනයෙන් උතුම් ශ්‍රී පත්තිනි මෑණියන්ගේ උපත පිලිබඳ තොරතුරු අඩංගු වේ.
http://swarnama.blogspot.com/2016/04/blog-post_10.html